نقد اسطوره شناختی در دیوان خاقانی(با تکیه بر عناصر حماسی)

پایان نامه
چکیده

دیوان خاقانی سراسر مشحون است از انواع اساطیر حماسی، عاشقانه، دینی، طبیعی و آسمانی که همه در این دیوان کاربرد فراوان دارند و به همین دلیل، خاقانی را می توان شاعر اسطوره ها نامید. پژوهش حاضر با عنوان نقد اسطوره شناختی در دیوان خاقانی با تکیه بر عناصر حماسی است که در دو قسمت تدوین شده است. در قسمت اول که مقدمه ی پژوهش است به تعریف اسطوره، وجوه مشترک و تفاوت های اساسی اسطوره با دیگر انواع روایت، اسطوره در عصر جدید و پیشینه ی تحقیق پرداخته ایم. در قسمت دوم تمامی عناصر اسطوره ای حماسی که در دیوان خاقانی به کار رفته و شامل اسطوره های بشری و غیر بشری می باشد با شرح و تجزیه و تحلیل آورده شده است. روش کار در این پژوهش اسنادی و تحلیل محتوا است؛ به این صورت که با مراجعه به منابع و مآخذ موجود به بررسی تمام اسطوره های حماسی به کار رفته در دیوان پرداخته ایم. با بررسی های انجام شده به این نتیجه رسیدیم که: ?. عناصر اسطوره ای و حماسی در دیوان خاقانی اهمیت ویژه ای دارند که بسامد کاربرد آنها این موضوع را تائید می کند. ?. خاقانی به این عناصر بیشتر از همان نگاه دیگران و گذشتگان نگریسته و خود دخل و تصرف چندانی بجز چند مورد اندک، در مورد آنها ننموده است. ?. شیوه ی استفاده ی او از عناصر با صراحت است و اگر غیر مستقیم و به صورت تشبیه و استعاره است صراحت آن به گونه ای است که معنای اسطوره کاملا قابل دریافت است. نتایج جزئی و دقیق تر، در قسمت نتیجه گیری بیان شده است.

منابع مشابه

بررسی و تحلیل عناصر حماسی در «ملحمة کربلاء» با تکیه بر ویژگی‌های حماسی شاهنامه

«ملحمة کربلاء» منظومه‌ای بلند و حماسی است که سعید العسیلی ( 1929-1994م.) شاعر معاصر لبنان در آن زندگی امام حسین (ع) را از ولادت تا لحظۀ شهادت به تصویر کشیده است. در این منظومه که به شیوۀ شعر داستانی و سلسله‌وار سروده شده، شاعر سعی نموده علاوه بر اهداف والا و فضایل اخلاقی قهرمانان کربلا ، رشادت‌ها و دلاوری‌های آنها در میدان نبرد را نیز به تصویر بکشد و به اثر خود بعد حماسی بدهد، لذا عنوان ملحمة (...

متن کامل

نقد اسطوره شناختی دیوان و موجودات ماورا یی در داستان سلیم جواهری

چکیده بررسی اسطوره شناختی موجودات وهمی در یکی از معروفترین داستانهای عامیانة فارسی هدف اصلی این مقاله است. چون به کارگیری نقد اسطوره ای برای داستانهای عامیانه از سوی برخی صاحب نظران بی اعتبار و نامناسب دانسته شده است، در ابتدای مقاله تلاش می شود با طرح تئوری های معروف در هر حوزه و با گشودن محتوای تعاریف مرتبط با افسانه و اسطوره رابطۀ متقابل معنایی و ریشه های مشترک هریک بازشناسی شود. همچنین چون ...

متن کامل

کارکردهای عناصر حماسی و اساطیری شاهنامه در دیوان و حدیقه‌الحقیقه سنایی1

در ادبیات کلاسیک فارسی از سنایی به عنوان یکی از نخستین حلقه‌های نوآوری و گسترش درونمایه شعری در جهات مختلف مدحی، عرفانی و خصوصاً تعلیمی و حکمی ‌نام می‌برند. او در پرتو بینش عرفانی و اخلاقی، نگرشی نو به مضامین و عناصر مختلف شعر- اعم از غنایی، حماسی و غیره- داشته است. در این جستار برآنیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که سنایی چگونه عناصر حماسی و اساطیری شاهنامه را در حدیقه‌الحقیقه و دیوانش به کار گرفته...

متن کامل

تحلیل عناصر حماسی در گرشاسب‌نامه

گرشاسب‌نامه منظومه‌ای حماسی است که حکیم اسدی طوسی در آن جنگاوری‌ها و دلاوری‌های گرشاسب را به نظم کشیده است. گرشاسب یکی از مشهورترین پهلوانان ایرانی است که بخش‌های مهمی از ادبیات اسطوره‌ای و حماسی به توصیف اعمال او و فرزندانش (نریمان، سام، زال، رستم، فرامرز و...) اختصاص دارد. چهار عنصر (داستانی بودن، قهرمانی بودن، ملی بودن و خرق عادت) زمینه‌ساز یک داستان حماسی هستند. قوت و ضعف هر یک از این ویژگی...

متن کامل

نقد اسطوره شناختی «گنبد سیاه» هفت پیکر نظامی

چکیده در این جستار، یکی از داستان‌های هفت پیکر نظامی با عنوان «گنبد سیاه» براساس نقد اسطوره­شناختی یا کهن الگویی تحلیل می­شود. نخست این قصه را از نظر شکل و ساخت داستانی و خط سیر رویدادهای داستان براساس هرم فریتاگ بررسی کرده ایم. ساختار روایتی قصه گنبد سیاه مانند دیگر داستان‌های کلاسیک و پیشامدرن، از سیری خطی پیروی می‌کند که دارای سه مرحله شروع، اوج و فرود یا نقطه پایان است. سپس خوانشی دیگرگونه ...

متن کامل

نقد و بررسی تصویرسازی حماسی در شاهنامه فردوسی و دیوان متنبی

فردوسی و متنبی، دو حماسه‌سرای بزرگ ادب پارسی و عربی، تصاویر بدیعی از حملات توفنده‌ی لشکریان، خلق کرده‌اند که از زوایای مختلف، قابل تأمل و بررسی است. عواملی چون توارد، الگوهای کلیشه‌ای و تأثیرپذیری فردوسی از متنبی، باعث شده تا این دو شاعر در ترسیم باشکوه صحنه‌های حماسی سپاهیان؛ مضامین و تصاویر مشترکی داشته باشند؛ اما فردوسی به دلیل شرایط خاص سیاسی- اجتماعی، خود را در مقابل مردم می‌بیند؛ بنابراین...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023